Procesgerichte didactiek
Cultuuronderwijs in het algemeen verdient een integrale inbedding in de onderwijsstructuur. Takaro draagt bij aan de overgang van productgericht onderwijs, naar vormend en procesgericht werken.
Procesgerichte didactiek gaat over een symbiose verhouding tussen leerkracht en leerling. Wanneer de leerkracht, of de gekozen methodiek, het product heeft bepaalt, is er sprake van productgerichte didactiek. Daar tegenover staat dat de leerling alles zou kunnen bepalen, zonder kaders of vooraf gedefinieerd proces. Dit kun je vrije expressie noemen. Daartussen bevindt zich de procesgerichte didactiek.
bron: Rijnbrink
Muziekonderwijs is van oudsher meer gericht op productgerichte didactiek. De uitkomst, en de keuzes die daaraan ten grondslag liggen, zijn al door anderen gemaakt. Bijvoorbeeld bij het aanleren en zingen van een bestaand liedje. In principe klinkt bij iedere leerling en klas die deze opdrachten uitvoert hetzelfde eindresultaat.
Productgerichte didactiek is vaak gericht op het ontwikkelen van motorische en technische vaardigheden. Een andere benaming is ambachtelijke didactiek.
De vrije expressie daar tegenover laat de leerlingen volledig vrij in proces en inhoud. Alles komt vanuit het kind zelf. De leerkracht moedigt aan, maar pleegt verder zo min mogelijk interventies.
Bij beide benaderingen is het grote gevaar dat leerlingen het gevoel van onbekwaamheid ontwikkelingen. De resultaten stagneren, hoe verder de leerling is hoe minder stijl de leercurve, of zelfs kan dalen.
Procesgerichte didactiek geeft leerlingen handvatten, kaders en uitgangspunten om zelfstandig tot een gepersonaliseerd resultaat te komen. De belangrijkste eigenschap van procesgericht werken is dat het proces voortdurend afwisselend divergeert (mogelijkheden creëren, opties verzamelen) en convergeert (reflecteren op opbrengst, keuzes maken). Van experimenteren en loslaten, waarbij alle mogelijkheden verkend worden, naar het maken van keuzes om uiteindelijk tot een betekenisvol resultaat te komen.
De rol van de leerkracht is niet vastomlijnd. Als leerkracht maak je voortdurend keuzes over wanneer, en in welke mate je ruimte neemt of juist ruimte geeft. Dit is afhankelijk van zowel de vaardigheid van de leerling als de leerkracht, in welke mate de leerling een zelfstandig, verdiepend en onderzoekend proces kan doorlopen. Zolang de leerkracht niet stuurt op een door hemzelf gedefinieerd resultaat maar erop vertrouwt dat het proces zijn werk doet.
Meer weten? Kijk eens op https://kunstedu.nl/wp-content/uploads/2017/02/denkkader-cultuureducatie_2017_web-1.pdf