Kerndoelen

In 2019 hebben leraren, schoolleiders, wetenschappers en experts samengewerkt aan de ontwikkeling van het curriculum voor het primair onderwijs. Zodat het onderwijs beter aansluit op de ontwikkelingen in de maatschappij en kinderen beter voorbereidt op hun toekomst.

Vanuit verschillende leergebieden, waaronder Kunst en Cultuur, zijn voorstellen geformuleerd om het curriuculum uit te bereiden. Eind 2019 is het hele traject afgerond. De voorstellen liggen nu bij het ministerie van OCW en worden gefaseerd ingevoerd. Hierbij ligt de focus op basisvaardigheden. Hoewel wij persoonlijk kunst en cultuur ook tot de basisbehoefte van onderwijs rekenen, verwachten wij dat het nog wel even duurt voordat de voorstellen op het leergebied Kunst en Cultuur worden ingevoerd.

Desalniettemin is Takaro juist al wel voorbereid op deze nieuwe ontwikkeling. In de toelichting  voor het leergebied Kunst en Cultuur lezen we:

• Het definitieve voorstel voor het leergebied Kunst & Cultuur gaat uit van een benadering waarbij de artistieke ontwikkeling hand in hand gaat met de creatieve ontwikkeling en er een wisselwerking is tussen theorie en praktijk. Dit komt tot uiting in het onderliggende kader bestaande uit de twee inhoudelijke lijnen ‘maken en betekenis geven’ en ‘meemaken en betekenis geven.

Binnen deze inhoudelijke lijnen zijn in totaal 8 samenhangende grote thema’s geformuleerd:

1. Artistiek-creatief vermogen (maak- en denkstrategieën)
2. Artistieke expressie
3. Artistieke technieken en vaardigheden
4. Artistieke innovatie
5. Kunst- en cultuurhistorische contexten
6. Functies van kunst
7. Beleven van kunst
8. Tonen en delen van eigen werk

Het artistiek-creatief vermogen vormt de kern van het leergebied en is verbonden met alle andere aspecten. Aspect 2 tot en met 4 gaan over ‘Maken & betekenis geven’, oftewel de praktische, uitvoerende en scheppende kant van Kunst & Cultuur. Nummer 5 tot en met 7 over ‘Meemaken en betekenis geven’. en richt zich meer op ervarigen, vragen stellen, betekenis geven en waarderen.

Opdracht nummer 4, de artistieke innovatie, is het meest vernieuwende onderdeel, ten opzichte van het oude curriculum. Zoals het plan zelf schrijft ‘Kunst gaat op een andere manier met innovatie om dan bijvoorbeeld technische vakken en vraagt andere denkprocessen‘. Samenwerken met en verbindingen met andere vakken versterkt het onderwijs.

De kern van Takaro bestaat uit ‘Spelen met Geluid’. Doordat kinderen binnen een vooraf bepaald kader (de Takaro) worden uitgedaagd om te ontdekken en creëren, moeten kinderen impliciet nadenken over hun werk- en denkstrategie.

• Takaro geeft invulling aan alle ‘grote opdrachten’ zoals in het nieuwe curriculum geformuleerd:
  
  • Artistiek-creatief vermogen (maak- en denkstrategieën)
    Leerlingen  worden uitgedaagd om met beperkte middelen en materialen zich te uiten binnen een vooraf bepaald kader (de Takaro). Takaro begeleidt de leerkracht en de leerling bij het procesgericht werken.
  • Artistieke expressie
    Het eigenaarschap van de inhoudelijke uitwerking van de opdrachten binnen Takaro ligt bij de leerling. De creativiteit van leerlingen wordt aangesproken. De leerling kan zich uiten binnen de context die Takaro schept.
  • Artistieke technieken en vaardigheden
    Takaro is geen muziekmethode en heeft geen doorlopende leerlijn. Takaro draagt wel impliciet bij aan artistieke technieken en vaardigheden, doordat leerlingen geconfronteerd worden door enerzijds het materiaal (video’s etc) van Takaro en anderzijds klasgenoten met nieuwe technieken en vaardigheden. Takaro spreekt de intrinsieke motivatie van de leerling aan om te bepalen of zij/hij zich hierin ook wel ontwikkelen.
  • Artistieke innovatie
    Takaro leidt tot artistieke innovatie door de samenwerking te zoeken tussen componisten, beroepsmusici en het primair onderwijs. Behalve technieken opdoen, doordat iemand het voordoet, worden leerlingen uitgedaagd om deze spelenderwijs toe te passen.
  • Kunst- en cultuurhistorische contexten
    Takaro verbindt andere discipline- en vakoverstijgende leergebieden aan de muzikale expressie. De muziek die naar aanleiding van de Takaro wordt gemaakt heeft connectie met andere gebieden, zoals bijvoorbeeld beeldende kunst met de Nachtwacht.
  • Functies van kunst
    Behalve dat leerlingen creëren, geven ze binnen de context voortdurend zelf betekenis aan geluiden en structuren. Wanneer de Takaro samen met andere leerlingen wordt gemaakt ontwikkelen leerlingen vocabulaire om hierover van gedachten te wisselen. Voorwerpen en structuren worden op een nieuwe manier ingevuld.
  • Beleven van kunst
    Takaro stuurt op procesgerichte didactiek. De output staat niet vast. Daardoor gaan leerlingen tijdens het presenteren ervaren dat iedereen tot een ander resultaat is gekomen. Het beschouwen van de eigen context en perspectief wordt daarmee verbonden aan het perspectief van anderen en de keuzes die anderen hebben gemaakt.
  • Tonen en delen van eigen werk
    Iedere Takaro wordt afgesloten met het presenteren. De presentatie geeft extra betekenis aan het product en geeft richting aan het proces. De presentatie kan voor de klas of in een filmpje, maar kan ook plaatsvinden binnen een grotere context zoals een concert voor de hele school, of zelfs de samenwerking met een professioneel orkest.

Kortom, met Takaro is het vak muziek helemaal voorbereidt op de toekomstige ontwikkelingen binnen het nieuwe curriculum.

Meer informatie:

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/toekomst-onderwijs/toekomstgericht-curriculum

https://curriculum.nu/download/kc/Toelichting-Kunst-en-Cultuur.pdf